به نقل از «جام جم آنلاین»

بررسی و تحلیل فلسفی فرهنگ عامه در «امتداد»

تاریخ انتشار: ۱۵ اسفند ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۸۹۰۳۸۵

مهدی انصاری، تهیه‌کننده امتداد  به جام‌جم گفت: هدف کلی از ساخت این برنامه، نمایش امتداد جهان‌بینی‌ها و اندیشه‌ها در شکل‌گیری ساحت‌های مختلف زندگی، سبک زندگی و تمدن بوده است. ما در این برنامه می‌خواهیم بگوییم مولفه‌های زندگی و سبک زندگی به شکل باری‌به‌هر‌جهت و خود‌به‌خودی به وجود نمی‌آیند و منشأ آنها، وادی فکر و اندیشه است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند! وی درباره علت نام‌گذاری این برنامه تصریح کرد: مفهوم «امتداد» الهام‌گرفته از بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در ۲۲ اردیبهشت ۱۳۹۷ است که فرمودند: «غربی‌ها با امتداد فلسفه‌های خودشان، مسائل سیاسی، مسائل حکومتی و مسائل اجتماعی را حل کرده‌اند. من کتاب‌هایی را دیدم که غربی‌ها نوشته‌اند، [در] تأثیر فلسفه در فوتبال؛ یعنی امتداد فلسفه حتی به فوتبال! ببینید این امتداد دادنِ مسائل فکری خودشان به تمام عرصه‌های زندگی و میدان‌های زندگی [است]؛ ما این کار را بایستی انجام بدهیم. ما از لحاظ فلسفه قوی هستیم؛ فلسفه‌ اسلامی از فلسفه‌ غربی، قوی‌تر و ریشه‌دارتر و دارای استحکام بیشتر است، ولی بایستی امتداد آن در زندگی، محسوس باشد.» 
انصاری افزود: امتداد یک برنامه گفت‌وگومحور است که موضوع آن فلسفه و فرهنگ عامه است. بخشی از این فرهنگ در حوزه فیلم، سریال و انیمیشن وبخشی هم درحوزه موسیقی، فشن(مد) و...است.از آنجا که مقوله هنر در بخش‌های مختلفی همچون فیلمسازی با فرهنگ عامه مردم عجین شده، ما به‌دنبال آن هستیم بگوییم این فرهنگ عامه امتدادیافته چه نگاه فلسفی‌ای بوده است. مثلا در حوزه فیلم کریستوفر نولان، کارگردان، نویسنده و تهیه‌کننده بریتانیایی را معرفی می‌کنیم؛ این‌که چه ویژگی شخصیتی دارد و فیلمسازی‌اش متاثر از چه دیدگاه فلسفه‌ای بوده است. در واقع ما با عینک فلسفی به هنر و فرهنگ عامه نگاه می‌کنیم.تهیه‌کننده امتداد تصریح کرد: مباحث امتداد هم شامل فلسفه غرب و هم فلسفه شرق می‌شود. انصاری خاطرنشان کرد: مجموعه‌ای از کتاب‌ها وجود دارد که توسط فلاسفه غربی نوشته شده و مبنای هر قسمت بررسی یکی از این کتاب‌هاست. بر مبنای این کتاب کارشناس میزبان علاوه بر ارائه محتوای کتاب مباحثی را مطرح می‌کند و مهمانی که دعوت می‌شود، به‌نوعی به این حوزه علاقه‌مند است و در این خصوص مطالعات و پژوهش‌هایی کرده است. از کارشناسان این برنامه، سهیل سلیمی، شروین فضل‌علی‌زاده و امیرحسین بهامیر را می‌توان نام برد که در حوزه‌های تخصصی خودشان، مسائل را مورد بررسی و تحلیل قرار می‌دهند.
انصاری گفت: امتداد سه بخش دارد؛ یک بخش گفت‌وگو که رامین پورمند به‌عنوان کارشناس میزبان، فضای گفت‌و‌گو را مدیریت کرده و به‌عنوان کسی که به موضوع علاقه دارد، با کارشناس مهمان تبادل‌نظر می‌کند. یک بخش هم راوی دانای کل که ابتدا و انتهای اثر است و بخش پلی‌بک که اطلاعات تکمیلی را به مخاطبان ارائه می‌دهد. در پایان هر قسمت هم ما یک نگاه ایرانی ــ اسلامی به محتوا داریم و جنبه‌های انتقادی و حکمی مقابل هر فلسفه را مطرح می‌کنیم. به‌طور کل در هر مبنای فلسفی نگاه انتقادی می‌تواند وجود داشته باشد. گاهی این نگاه انتقادی کل مسأله را نفی و برخی اوقات، گوشه‌ای از دیدگاه فلسفی نسبت به موضوعی را اصلاح می‌کند.
به گفته انصاری، امتداد اندیشه‌ها در حوزه‌های نظام‌سازی، دولت‌سازی و عرصه‌های متنوع سبک‌زندگی از جمله محورهایی است که در فصل‌های بعد امتداد به آن پرداخته خواهد شد.سیدعرفان حسینی سردبیر،محمدعلی پوراسد،مدیرتصویربرداری و نورپردازی، امیرحسین اُکاتی جانشین تهیه‌کننده و احسان حجتی نویسنده گفتار متن برنامه امتداد هستند.امتداد تولید مرکز سیمرغ است که در ۲۶قسمت تهیه شده و قرار است در سال ۱۴۰۳ روی آنتن یکی از شبکه‌های سیما برود.

منبع: جام جم آنلاین

کلیدواژه: فرهنگ عامه فیلم سریال موسیقی مرکز سیمرغ رسانه ملی تهیه کننده فرهنگ عامه

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت jamejamonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جام جم آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۸۹۰۳۸۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

چگونه به هنر نگاه کنیم و واقعا آن را ببینیم؟

"کارن کی هو" نویسنده حوزه هنری می‌گوید:"اگر سعی می‌کردید زندگی تان را بدون هنر دوباره تصور کنید بله، کاملا متفاوت به نظر می‌رسید. هنر با چیز‌هایی بیش‌تر از آن چه مردم فکر می‌کنند تلاقی می‌کند".

به گزارش فرارو به نقل از وُکس، این صرفا ون گوگ‌ها و مونه‌ها نیستند که آثار هنری شان بر روی دیوار موزه‌ها آویزان شده اند. هنر در آثار هنری‌ای مانند سازه "دروازه ابر" ساخته "آنیش کاپور" هنرمند بریتانیایی هندی تبار در پارک میلینیوم (هزاره) در شیکاگو یا در عمارت مارپیچ ساختمان گوگنهایم در نیویورک نیز وجود دارد.

هنر هم چنین، هنر زینت بخش پوستر فیلم‌های سینمایی و تابلو‌های ویترین فروشگاه‌ها می‌باشد. هنرمندان با هنرشان بر لباس‌هایی که می‌پوشید، موسیقی‌ای که گوش می‌دهید و محصولاتی که مصرف می‌کنید تاثیر می‌گذارند. به زبان ساده هنر همه جا حضور دارد.

با این وجود، اگر هنر اصلی اساسی از فرهنگ ما می‌باشد آیا بسیاری از ما احساس می‌کنیم که آن را درک نمی‌کنیم؟

نتیجه نظرسنجی‌ای انجام شده توسط "یوگاو" در سال ۲۰۲۳ میلادی منتشر شد نشان داد که تقریبا نیمی از پاسخ دهندگان امریکایی گفته بودند که خود را هنرمند نمی‌دانند. ۵۸ درصد یا حتی میزان بیش تری از پاسخ دهندگان گفته بودند که با جریان‌ها یا سبک‌های هنری معروف آشنا نیستند.

شما شاید بخواهید ستایش گر هنر باشید، اما برای تبدیل شدن به فردی هنردوست باید با هنر ارتباط برقرار کنید.

به هنر به عنوان یک ماجراجویی تعاملی نگاه کنید

گاهی اوقات استفاده از راهنما‌های صوتی یا گوش دادن به صحبت‌های هنرمندان برای روشن شدن تاریخچه یک اثر کمک کننده است، اما لزوما همواره به شما کمک نمی‌کند با هنر ارتباط برقرار کنید.

رمزگشایی معنای یک اثر مستلزم نگاه کردن به کالبدی بودن آن است. اتصال یک اثر هنری به سایر مصنوعات فرهنگی و در عین حال انتقال تجربیات زندگی خود از این باور سوررئالیستی پیروی می‌کند که معنا از مثلث سه ضلعی خود اثر، نیت هنرمند و واکنش بیننده به آن ناشی می‌شود.

معنای هنر از تعامل بین بیننده و هنرمند ناشی می‌شود. آن چه بیننده از یک اثر استنباط می‌کند صرفنظر از نیت هنرمند که خالق اثر بوده اهمیت دارد. از این منظر برای فهم یک اثر هنری باید کم‌تر احساس ترس به خود راه دهیم، زیرا هیچ راه درست یا غلطی برای خوانش یک اثر هنری وجود ندارد و صرفا ایده‌هایی هستند که می‌توانند توسط هنرمند بسط یافته یا هدایت شوند.

"مولی اووندن" هنرمند و شاعر در مینه سوتا در این باره می‌گوید:" نیازی ندارم بیننده نقاشی هایم دقیقا منظورم را بداند، اما دوست دارم به اصطلاح با اثرم دست بدهد. این بیش‌تر در مورد گشودگی به روی یک گفتگو یا دعوت به یک تجربه است". این رابطه با در نظر گرفتن بازدید از موزه یا گالری به عنوان یک اقدام فعال و نه منفعل ممکن است به تحکیم رابطه با هنر کمک کند.

یک مطالعه ۲۰ ساله که در سال ۲۰۱۷ میلادی مجددا تایید شد نشان داد که ما به طور متوسط صرفا به مدت ۲۷ ثانیه به یک اثر هنری در موزه یا گالری نگاه می‌کنیم که شامل عنوان و اطلاعات همراه آن می‌شود. "دیل" هنرمند چند رشته‌ای می‌گوید:"تلاشی برای خلق اثری وجود دارد که نیازی نیست زمان زیادی را صرف فکر کردن درباره آن کنید". با این وجود، او معتقد است که تفکر انتقادی برای هر هنری هم از طرف هنرمند و هم از طرف بیننده امری حیاتی می‌باشد.

اووندن می‌گوید:"ما در مدرسه یاد می‌گیریم چگونه در مواجهه با شعر یا هر اثر هنری دیگری همه اجرا را شناسایی کرده و آن‌ها را از هم جدا کنیم". با این وجود، او در کار خود به عنوان یک مربی هنری سعی می‌کند مخاطب را وادار کند که به این فکر کند که پس از آن تشریح چه رخ می‌دهد. او می‌گوید: "وقتی همه چیز از هم پاشید یاد نمی‌گیریم که چه کار کنیم و به نوعی اثر را رها می‌کنیم". اووندن بر این باور است که رابطه بین بیننده و اثر در روند جمع‌آوری دوباره جهان شکل می‌گیرد.

اگر هنر فرآیندی از تخیل است که واقعیت را قابل تصور، به یاد ماندنی و گاهی حتی قابل پیش بینی می‌سازد همانطور که "سوزان لنگر" فیلسوف فرهنگی گفته بود چنین تعاملی می‌تواند حتی فراتر از این نیز پیش برود، زیرا باعث ایجاد احساساتی می‌شود که ما هر روز با آن در تماس نیستیم احساساتی مانند انزجار و ترس. برای مثال، با تماشای آثار دیل متوجه می‌شویم که تعدادی از قطعات او الهام بخش طنز هستند و هم چنین تجربه بومیان امریکا را به تصویر می‌کشد، زیرا انسانیت به تصویر کشیده شده و حقیقت نگران کننده‌ای را در مورد تسخیر آمریکا نشان می‌دهد.

دیل با اشاره به این که نقش او به عنوان یک هنرمند آن است که ایده هایش را با صداقت بیان کند می‌گوید: "من سعی نمی‌کنم اثری را خلق نمایم و سپس به این فکر کنم که مخاطبان آن را دوست خواهند داشت". هنر صادقانه حتی می‌تواند مخاطبان را به شدت ناراحت کند. دیل می‌گوید:"با این وجود، این ناراحتی بخش مهمی از کار است".

در این مورد بخشی از عدم فهم هنر مخاطب می‌تواند ناشی از بی میلی برای مقابله با آن ناراحتی باشد. همان گونه که لنگر نوشته آموزش هنر آموزش احساس است وقتی هنر باعث ایجاد احساساتی می‌شود که ما همیشه به آن دسترسی نداریم ممکن است برای مدیریت آن کار دشواری پیش روی مان قرار داشته باشد. با این وجود، در جریان دست و پنجه نرم کردن با آن احساسات است که ارتباط با هنر و در نهایت درک و فهم آن شکل خواهد گرفت.

چگونه می‌توان تمایل به ناراحتی را آموزش داد؟ اووندن در این باره می‌گوید حتی به عنوان یک عاشق مشتاق هنر او متوجه می‌شود که واکنش احساسی همیشه آسان نیست. او می‌گوید: "این می‌تواند واقعا طاقت فرسا باشد".

مراقب زوزه‌های تجربه خود باشید

شاید بتوان نحوه ارتباط مان با هنر را دلیلی بر کاتارسیس* دانست. این کاری است که آثار هنری انجام می‌دهند. در طول زندگی انسانی مان ما حجم قابل توجهی از درد اندام خیالی* را داریم از دست دادن پدر و مادر در دوران کودکی یا نوجوانی، حضور در جنگ و حتی چیزی به اندازه داشتن یک معلم بدجنس. سپس به دنبال پیدا کردن راهی برای مقابله با آن از طریق کار کردن یا گوش دادن به یک آهنگ یا طرق مختلف دیگر خواهیم بود.

"کارن کی هو" می‌گوید اگر فکر کردن به هنر را به عنوان راهی برای تغییر زمان یا تغیبر تجربه خود آغاز کنید و اگر از پاسخ سطحی "این یک عکس خوب است" فراتر بروید آن زمان تماشای یک اثر هنری می‌تواند تلاشی واقعا جالب توجه باشد.

او به نمایش آثار "یوهاس ورمیر" نقاش هلندی قرن هفدهمی در موزه رایکس آمستردام اشاره می‌کند که با استقبال چشمگیری مواجه شد و بازدیدکنندگان را از سراسر نقاط جهان به سوی خود جلب کرد. علیرغم آن که ممکن است فکر کنید زندگی تان ارتباط اندکی با زندگی اشراف هلندی قرن هفدهمی دارد آثار ورمیر در به تصویر کشیدن زیبایی لحظه‌های روزمره برای تان الهام بخش خواهد بود تا از نو به زندگی خود نگاه کنید. او می‌گوید:"امیدوارم وقتی به انجام آن کار‌ها فکر می‌کنید متوجه شوید که زیبایی در آن لحظه نیز وجود دارد".

* کاتارسیس اصطلاحی است که ارسطو برای تزکیه روحی و روانی تماشاگر از تراژدی عنوان می‌کند. کاتارسیس به نوعی شبیه همذات پنداری یا حس سمپاتیک در تماشاگر است.
*اندام خیالی یا Phantom Limb سندرومی روانی است که فرد هم چنان اندام بدنی از دست رفته را حس کرده و حتی درد را در آن ناحیه احساس می‌کند. در واقع این احساس درد در ناحیه اندام از دست رفته انکار واقعیت تلخی است که در صورت اتمام درد فرد باید با آن روبرو شود.

کانال عصر ایران در تلگرام